ĐỐT HƯƠNG KÍNH TIỄN
THẦY NGUYÊN TÁNH
PHẠM CÔNG THIỆN
Tâm Huy Huỳnh Kim Quang
Ấn tượng khó quên mà lần đầu tiên tôi gặp Thầy Phạm Công Thiện là Thầy đă khuyên tôi nên tinh tấn tu tập, thực hành lời Phật dạy và niệm Phật.
Lần đó là vào giữa năm 1991, nửa năm sau khi tôi từ New York dời về Cali để sống, thành phố Monterey Park, Los Angeles. Trong đầu tôi, trước khi gặp Thầy, mường tượng ra một Phạm Công Thiện hiên ngang và nói thao thao bất tuyệt về triết học Tây Phương, về Trung Quán, về Bát Nhă, v.v... Nhưng không, tất cả những suy nghĩ viển vông và mộng tưởng đó đều bị sụp đổ tan tành khi tôi ngồi đối diện với Thầy Phạm Công Thiện trong một căn pḥng nhỏ ở Chùa Diệu Pháp. Thầy Phạm Công Thiện, với dáng điệu từ tốn, khiêm cung, trầm lặng, chỉ nói những điều hết sức b́nh thường, chỉ khuyên những điều hết sức phổ thông mà người Phật tử nào cũng thường nghe quư Thầy khuyên bảo như thế.
Tuy nhiên, đối với tôi th́ điều này lại là một sự kiện không b́nh thường, một ấn tượng sâu sắc khiến tôi khó quên. Duyên do là v́ sự phản nghịch giữa hiện thực trước mắt và ư tưởng trong đầu mà từ lâu tôi đă cưu mang. Trong đầu óc tôi, Thầy Phạm Công Thiện là một triết gia, tư tưởng gia, đă từng một thời khuấy động không khí văn học và triết học tại Miền Nam trước năm 1975. Tôi đă từng đọc những cuốn như "Ư Thức Mới Trong Văn Nghệ Và Triết Học," "Hố Thẳm Tư Tưởng," "Im Lặng Hố Thẳm," "Tự Do Đầu Tiên và Cuối Cùng," "Ngày Sinh Của Rắn," v.v… của Thầy từ hồi mới 15, 16 tuổi. Bây giờ trước mặt tôi là một Thầy Phạm Công Thiện đơn sơ, b́nh dị và trầm mặc chỉ khuyên tôi thường niệm Phật. Đối với tôi, lúc đó, là một chuyện lạ. Có vẻ như Thầy đă dùng cách đó để khai thị cho tôi điều ǵ. Phải chăng Thầy muốn nói rằng tất cả những triết thuyết và lư luận cuối cùng rồi cũng chỉ là hư luận, mà điều thực tiễn, lợi lạc nhất chính là điều phục tâm ḿnh để thoát ra khỏi những vướng mắc của danh ngôn!
Những năm tháng sau đó, càng gần gũi với Thầy tôi càng hiểu rằng Phật Pháp mới chính là chất liệu sống chính yếu nhất của Thầy. Có lần, khi Thầy c̣n ở tại Chùa Diệu Pháp, tôi vào pḥng thăm Thầy, tôi thấy Thầy nằm trên giường có vẻ mệt mỏi. Tôi hỏi Thầy có sao không. Thầy bảo Thầy mệt từ đêm hôm qua tới giờ. Rồi Thầy lại trấn an tôi rằng không sao đâu, đừng lo cho Thầy, Thầy đă và đang dùng thiền định và thần chú để tự điều trị. Thầy thường xuyên tŕ chú. Nhiều lần Thầy đă dạy cho tôi mấy câu chú của Mật Tông. Thầy c̣n khuyên tôi hăy dạy cho đứa con gái của tôi câu chú "Án Ma Ni Bát Mê Hồng," để làm món quà quư giá nhất cho cả cuộc đời nó. Bây giờ cháu lớn lên, đi học xa, tôi mới thấy lời dạy của Thầy thật đúng.
Thầy Phạm Công Thiện là người có ḷng với Phật Pháp nói chung và với những anh em lớp trẻ như chúng tôi nói riêng. Trong nhóm Chân Nguyên hồi đó, Thầy thường xuyên khuyến khích quư Thầy như Thầy Viên Lư, Minh Dung, Thông Niệm, Đồng Trí, và mấy anh em cư sĩ như Vân Nguyên, Vĩnh Hảo, Như Hùng, và tôi sáng tác, dịch thuật về Phật Pháp để góp phần vào việc truyền bá Chánh Pháp. Thầy chính là người mua sách tặng và khuyến khích tôi dịch cuốn "Đức Đạo Kinh," và "Những Mộng Đàm Về Phật Giáo Thiền Tông." Thầy c̣n mua tặng cho tôi cuốn "The Buddhist I Ching," bản dịch từ tác phẩm Kinh Dịch Phật Giáo của Tổ Ngẫu Ích Trí Húc, và khuyên tôi dịch, nhưng măi đến hôm nay tôi cũng chưa dịch xong. Cuối năm 2009, khi đến Việt Báo thăm, Thầy c̣n nhắc tôi dịch cho xong cuốn sách đó.
Thời gian tôi c̣n ở trên Monterey Park trước năm 2000, và Thầy ở Chùa Diệu Pháp, Thầy thường đi bộ sang nhà tôi. Hai thầy tṛ xách ghế ra trước hiên nhà, ngồi uống trà, hút thuốc và tṛ chuyện. Thầy biết tôi nghèo rớt mồng tơi, nên mỗi khi rủ tôi đi ăn Thầy đều bảo tôi đừng lo, Thầy bao cho. Lần nọ, Thầy kêu tôi lái xe đưa Thầy lên tiệm sách Bodhi Tree ở Los Angeles để Thầy mua sách. Trên đường đi, Thầy kể tôi nghe rất nhiều chuyện vui và dạy rất nhiều điều về Phật Pháp. Cao hứng, Thầy nói rằng nếu trên đời này mà không có đàn bà th́ Thầy thành Phật ngay tức khắc. Trong thâm tâm, tôi tin lời Thầy nói đó là thật. Bởi v́ với một người có trí tuệ sâu thẳm như Thầy th́ chuyện kiến đạo là điều có thể thực hiện dễ dàng, chỉ c̣n lại phần tu đạo, mà cái chướng duyên lớn nhất là ái dục. Tôi nhớ đâu đó, đức Phật đă nói đại ư rằng cũng may trên đời này chỉ có một thứ là ái dục, chứ nếu có 2 cái giống như thế th́ Ngài cũng khó thành Phật. Lần đó, Thầy nói với tôi rằng nhờ Phật Pháp cứu mà Thầy c̣n sống tới hôm nay, nếu không th́ Thầy đă tự tử chết từ lâu v́ những khủng hoảng trong cuộc sống.
Mỗi lần nhắc đến vị Bổn Sư của Thầy là Ḥa Thượng Thích Trí Thủ, Thầy đều bày tỏ sự kính ngưỡng sâu xa về Ngài. Thầy nhắc lại rằng mỗi khi có dịp về đảnh lễ Ḥa Thượng Bổn Sư th́ Thầy chỉ thấy nụ cười hiền từ trên khuôn mặt phúc hậu của Ngài, mà không hề nghe một lời khiển trách nào, dù Ngài biết Thầy "lêu lỏng bên ngoài.”
Có sống gần mới cảm nhận được sự thông thái phi thường của Thầy. Ngoài kiến thức uyên bác về triết lư và văn chương Tây Phương, mà đôi khi Thầy cho là không thể sánh kịp đối với Phật Pháp, Thầy không những là người có trí tuệ quán thông về Phật học mà c̣n là một hành giả chuyên cần và tâm đắc. Thầy thông thạo tiếng Phạn, Tây Tạng cho nên, Thầy giảng nghĩa thật tinh tường nhiều thuật ngữ Phật học khó t́m được nơi tài liệu nào khác. Đặc biệt, Thầy rất tâm đắc giáo nghĩa Bát Nhă và Trung Quán. Chính Thầy là người khuyến khích nhà văn Vân Nguyên dịch lược mấy phẩm trong Đại Trí Độ Luận của Bồ Tát Long Thọ, và cuốn Bách Luận của Ngài Đề Bà, rất tiếc chưa kịp xuất bản th́ anh Vân Nguyên đă đi theo Phật hồi năm 2004.
Sáng Thứ Tư, ngày 09 tháng 3 năm 2011, 7 giờ rưỡi, điện thoại nhà reo. Trên đầu giây bên kia, giọng của Ḥa Thượng Thích Nguyên Siêu:
- Tâm Huy ơi, nghe ǵ chưa, Thầy Phạm Công Thiện mất rồi!
- Sao linh quá vậy! Tôi thảng thốt kêu lên.
Ḥa Thượng Nguyên Siêu không hiểu nên hỏi lại:
- Cái ǵ mà linh quá vậy?
- Th́ mới tối hôm qua, tôi nằm mộng gặp Thầy Thiện cùng nhau dạo chơi và tṛ chuyện ở một cảnh chùa nào đó, mơ hồ không nhớ rơ. Thức giấc giữa đêm, ḷng bồi hồi, cảm thấy như có điều ǵ bất thường đối với Thầy Thiện. Th́ ra là Thầy đă ra đi…
Tôi nghĩ rằng Phật Giáo Việt Nam thời hiện đại, ngoài những vị cao tăng thị hiện, c̣n có được cái may mắn hiếm hoi là cùng một lúc có 3 vị Bồ Tát xuất hiện, đó là Thầy Nguyên Tánh Phạm Công Thiện, Thầy Nguyên Chứng Thích Tuệ Sĩ, và Thầy Trí Siêu Lê Mạnh Thát. Cả 3 vị đều có trí tuệ và thân chứng Phật Pháp rất cao siêu, cũng như đă đóng góp lớn lao cho công cuộc phát triển văn hóa, giáo dục, và hoằng pháp trong nhiều thập niên qua, đặc biệt là xây dựng một Viện Đại Học Vạn Hạnh với hùng phong cao ngất như một thứ thành tŕ kiên cố bảo vệ nền văn hiến Việt giữa bối cảnh của đất nước đang ngửa nghiêng v́ chiến tranh loạn lạc và phá sản toàn diện.
Nói như nhà văn Phan Tấn Hải trong bài viết "Nghĩ Về Nhà Thơ Phạm Công Thiện," đăng trên Việt Báo online gần đây, rằng: "Nếu Tây Tạng có các hoá thân Đạt Lai Lạt Ma, Ban Thiền Lạt Ma, Karmapa, Rinpoche, vân vân... th́ Việt Nam ḿnh ngay trong thời này cũng có các hoá thân Bồ tát như các nhà thơ Tuệ Sỹ, Bùi Giáng, Phạm Công Thiện..."
Bây giờ, Thầy Nguyên Tánh Phạm Công Thiện đă ra đi, c̣n lại 2 vị Tuệ Sỹ và Trí Siêu ở trong nước mà tuổi đời đă sắp bước qua cái ngưỡng "thất thập cổ lai hy."
Mong rằng Thầy Phạm Công Thiện sẽ hóa sinh trở lại thế giới này và trong ḷng Phật Giáo Việt Nam để tiếp tục con đường hoằng Pháp mà Thầy đă một đời hy hiến.
Trưa Chủ Nhật, 13 tháng 3 là ngày hỏa thiêu nhục thân Thầy Phạm Công Thiện tại Houston, Texas, con xin đốt nén tâm hương xông khắp mười phương pháp giới, cúi đầu kính tiễn biệt Thầy nhập Pháp Thân tịnh lạc.
Tâm Huy Huỳnh Kim Quang
_files/image002.jpg)