GIỮA D̉NG SÔNG HOA
Lam Khê
Đầu tháng tư đă có những cơn mưa nặng hạt kéo dài. Bầu trời khi trong veo, lúc lại thăm thẳm mù mây. Hai bên bờ nước thường dâng cao, cây cỏ sum suê góp phần làm cho tiếng dế tiếng ve kêu râm rang suốt cả ngày. Thuyền bè qua lại trên sông đông đúc và đêm đêm mấy khu chợ nổi vẫn thu hút khách thương hồ lai văng bán buôn.
Ngôi chùa nằm khuất sau hàng dừa nước mấy hôm nay tất bật người ra vào. Ngoài sân có mấy chiếc ghe bầu lớn nhỏ nằm chơ vơ trên băi đất trống cũng đang được trang trí kết đèn lồng gắn tràng hoa trông thật lộng lẫy đẹp mắt. Những chiếc thuyền hoa, người ta gọi vậy- chuẩn bị cho đêm rằm chùa sẽ tổ chức lễ rước Phật đản trên sông- Th́ như ở thành phố có xe hoa đi diễu hành khắp các con đường trong đêm kỷ niệm Phật Thích Ca ra đời ấy mà.
- Mọi năm đâu có. Sao năm nay nhà chùa làm rườm rà quá dzậy không biết?- Mấy người dân trong xóm xúm lại coi rồi bàn tán.
- Vị thầy này mới về trụ tŕ. Chắc Ổng muốn rước Phật qua lại trên sông cho bà con ḿnh thưởng ngoạn chứ ǵ.
- Ừ! Ổng c̣n trẻ, lại là người Thành Phố mới được bổ nhiệm nên thích làm những việc khác người.
Vị Thầy đang chỉ đạo công việc gần đó, khẽ mỉm cười khi nghe họ nói. Đối với cư dân ở đây th́ Thầy là người từ phương khác đến, nhưng ngôi chùa này với thầy vốn mang nặng một mối ân t́nh sâu xa. Vậy nên khi nhận lời di chúc của Hoà thượng tiền nhiệm vừa viên tịch thầy đă khăn gói quay về không chút đắn đo suy tính. Có phải là Thầy ngẫu hứng bày vẻ ǵ đâu, cũng chẳng muốn tỏ ra ḿnh làm điều khác lạ hơn người; Nhưng mỗi sự việc xảy ra đều ẩn chứa ít nhiều nguyên nhân của nó. Năm tháng qua nhanh. Cuộc sống với nhiều thay đổi theo thời gian và quán tính của con người. Chuyện đời chuyện đạo ngày xưa ấy cũng đă lùi xa. Duy chỉ có thầy là đang trở lại nơi này. Trở lại để rồi khi mùa Phật đản đến cứ âm vang đâu đó chút t́nh tri ngộ tri ân với ngôi chùa cùng ḍng sông bến nước…
Miền quê sông nước thanh b́nh đă khiến cho những chàng trai thành phố cảm thấy ấm ḷng gần gũi khi lần đầu tiên bước chân đến. Họ là thực tập viên của trường Cao đẳng Địa chính, chưa từng quen với việc chèo xuồng lướt sóng, nhưng lại yêu thích cảnh mênh mông đồng ruộng với cơ man nào là sông ng̣i chằng chít hiện ra như tranh vẽ. Con người ở đây cả đời chỉ biết quanh quẩn với vườn tược, kênh rạch mà tánh t́nh phóng khoáng thật thà. Họ đón tiếp những chàng trai mặt c̣n hơi sữa với tất ḷng quư trọng hồn hậu. Ngoài những giờ thực tập, Minh Đức cùng đám bạn học thường lân la đến nhà dân chuyện tṛ hỏi thăm để biết nhịp sống cùng công việc làm của họ; Và hơn hết là được mọi người khao cho những bữa ăn cây nhà lá vườn đậm mùi vị ngon lạ hấp dẫn của vùng sông nuớc. Dân miền nam vốn nổi tiếng hiếu khách và thích ăn nhậu mà. Hơn nữa hồi ấy được chiêu đăi người tri thức là một niềm vinh hạnh cho họ, cũng đâu có tốn hao là bao. Đă ăn vào…th́ lời ra. Thế là họ thoả thích huyên thuyên về cảnh đồng ruộng c̣ bay thẳng cánh, thoả thích kháo chuyện đông tây kim cổ đến quên cả trời đất nắng mưa.
Những ngày thực tập mới vui làm sao. Dù lắm khi cả đoán người phải vất vả lội trong đầm lầy cả bưổi, giữa cái nắng chói chang và những cơn mưa dầm tháng hạ; Nhưng ḷng háo hức của tuổi trẻ khiến những chàng trai không cảm thấy nhọc mệt hay nhớ nhà. Một buổi tối bác Hai trong xóm mời cả bọn đến dự liên hoan chia tay, v́ ngày mốt đoàn sinh viên phải trở về trường. Không khí đêm trăng miệt vườn thật trong lành yên ả, lại thêm thân t́nh nồng hậu của người dân bản xứ, khiến cho ḷng người cảm thấy lưu luyến chưa muốn rời xa. Ăn uống đàn hát xong, Minh Đức đề nghị các bạn cùng chèo ghe đi ngắm trăng sáng trên sông. Chẳng được ai hưởng ứng, v́ mọi người đang bận vui vẻ tán tỉnh mấy cô thôn nữ xinh xắn. Thế là anh một ḿnh ra sông mượn chiếc xuồng tam bản của chủ nhà rồi khua mái chèo trên con rạch nhỏ. Xuồng đi giữa ánh trăng rằm diệu ảo như ngỏ ư mời mọc người khách lạ cùng dạo cảnh thiên thai. Lúc ấy Minh Đức đă thấm chút hơi men nên đầu óc lâng lâng theo con sóng cùng chiếc ghe tṛng trành của người mới tập chèo chống. Nhiều lần định quay vạ bờ, nhưng vầng trăng và phong cảnh hữu t́nh cứ bắt anh lướt tới. Minh Đức ngắm trăng rồi hứng chí ngâm thơ vịnh nguyện, tự ví ḿnh là thi sĩ Lư Bạch đời Đường. Một lúc sau th́ gió bỗng thổi mạnh, làm cho chiếc xuồng không thể tiến tới được. Chàng trai chưa biết xử trí thế nào th́ tay chèo mất thăng bằng rồi cả người lẫn ghe cùng lật nhào xuống nước. Lúc ấy anh chỉ kịp đưa tay với lấy bụi rậm gần đó.
Trong cơn mê chấp chờn Minh Đức cảm tưởng có ai đó kéo ḿnh lên. Anh mở mắt ra và ngạc nhiên thấy chiếc thuyền lớn đầy màu sắc của những ánh đèn cùng hào quang rực rỡ. Lại có nhiều tràng hoa tươi kết trên mui trên mạn và đặt cả dưới sàn. Giữa thuyền có chiếc bàn cũng trang trí thật lộng lẫy hoa đèn, trên đó đặt một tượng Phật nhỏ. Minh Đức nghe có tiếng người nói:_ Hôm nay là ngày Phật đản, Chúng ta làm lễ rước Phật trên sông cho bà con có dịp được chiêm bái Phật.
Một người khác kéo tay chàng đến trước bàn Phật bảo quỳ xuống để làm lễ thế phát xuất gia v́ hôm nay là ngày tốt. Minh Đức vội đưa hai tay lên ôm lấy đầu la lớn …
- Cậu nhỏ tỉnh rồi à? Con uống chút nuớc gừng này rồi lại ngồi gần bên bếp lửa cho ấm? May mà chỉ uống có ít nước.
Minh Đức ngơ ngác nh́n vị sư già, nh́n quanh quất:_ Ḿnh đang ở đâu đây. H́nh như là ngôi chùa thường gặp mỗi ngày khi qua lại trong xóm. Cố nhớ ra mọi chuyện, anh khẻ khàng cất tiếng hỏi:_ Sao con lại nằm ở đây? C̣n chiếc thuyền hoa rước Phật đâu?
Vị sư đưa cho chàng chén nước bảo uống rồi nói:_ Con c̣n mê sảng à? Làm ǵ có thuyền hoa rước Phật. Thầy có việc đi trong xóm về tối. Khi chèo ghe gần đến chùa th́ nghe tiếng kêu từ một bụi rậm gần bờ nên vội bơi tới, thấy có người tay nắm cành lau c̣n đầu th́ chúi xuống nứơc. Thầy kéo con lên và đưa vào đây. Tuy chưa uống nước nhiều, nhưng bị ngất cũng khá lâu. Thầy phải hô hấp nhân tạo thoa dầu, hơ nóng. Bây giờ con thấy trong người thế nào? Thôi nằm nghĩ cho khoẻ, đợi sáng thầy sẽ đưa về trường.
Chàng trai ngạc nhiên:_ Thế sư cụ biết con là sinh viên thực tập à?
Sư cụ gật đầu:_ Sao lại không biết? Ngày nào mấy cậu cũng đi ngang chùa, hát ḥ um sùm ngoài đường. Tuổi trẻ ham học hỏi t́m ṭi mà cũng ham vui lắm. Nghe nói hôm nay ông Hai chiêu đăi mấy chàng sinh viên thực tập sắp trở về thành phố, sao cậu lại chèo ghe một ḿnh đêm hôm để suưt phải chết đuối…? Bộ định nhảy xuống sông ôm trăng như chàng Lư Bạch hồi xưa à?
Minh Đức nhắm mắt lại. Anh vẫn c̣n mệt, đầu óc quay cuồng với bao h́nh ảnh cứù thoặt ẩn thoặt hiện. Thật lạ lùng, có phải ḿnh vừa thoát chết không? Mà sao lại gặp lúc vị sư đi ngang qua. Vậy c̣n chiếc thuyền hoa…?
Khi khoẻ hẳn, Anh kể lại giấc mơ của ḿnh cho vị Sư. Chàng trai cứ băn khoăn tự hỏi:- Một người trong cơn thập tử nhất sinh mà vẫn nằm mơ à!Một giấc mơ kỳ lạ, chàng có bao giờ đi chùa, nào có biết ǵ đến những sinh hoạt lễ lạc ở nơi tôn nghiêm này…
Vị sư yên lặng nghe. Người nh́n chàng trai và suy nghĩ rất lâu rồi mới cất tiếng nói:_ Đây chắc là điềm lành cho con. Biết đâu đây là nhân duyên. Mà thôi, dầu sao th́ con cũng được b́nh yên rồi. Cửa chùa từ bi lúc nào cũng rộng mở. Hôm nay là mười bốn, ngày mai đúng là ngày Phật Đản.
Minh Đức vẫn c̣n suy tuởng với cảnh trong mơ:_ Vậy thầy có làm thuyền hoa rước Phật không?
Vị sư cười thật hiền:_ Thầy chưa từng nghe thấy chuyện này. Quả là một ư tưởng thú vịï. Có thể sau này ai đó sẽ làm thuyền hoa rước Phật trên sông. Nhưng chùa Thầy th́ chỉ làm lễ tắm Phật đơn sơ…như mọi năm thôi.
Sau lần thoát nạn ấy Minh Đức trở về thành phố tiếp tục chuyện học hành. Ra trường, Anh không xin việc làm mà t́m đến xuất gia ở một ngôi chùa gần nhà, rồi được Bổn Sư gởi đi học các nơi. Thỉnh thoảng Minh Đức cũng về quê thăm vị thầy đă cứu ḿnh ngày trước. Dù không xuất gia với Hoà Thựơng nhưng Minh Đức vẫn xem người là thầy y chỉ. Chàng trai trẻ ngày nào thích suy tư mơ mộng, nay đă là vị đại đức có phẩm cách và nhiều tâm nguyện. Thầy vẫn luôn nghĩ về giấc mơ xưa …
Khi thấy Thầy tổ chức ngày lễ tắm Phật thật long trọng; lại cho kết thuyền hoa rước Phật trên sông, người ta vừa lạ lẫm vừa nghi ngại. Những phật tử lâu năm của chùa lúc đầu cũng không đồng t́nh. Bởi họ cũng từng dự lễ xe hoa trong đêm Phật đản tại các tỉnh thành lớn. C̣n ở đây là miền quê sông nước đầm lầy, dân t́nh mộc mạc chưa quen với cụm từ thuyền hoa rước Phật. Hơn nữa đă tốn kinh phí mà không hẳn đă mang lại lợi ích. Bổn đạo chùa cũng chẳng có mấy người, hằng tâm th́ có chứ hằng sản th́ không. Nhưng rồi khi sự việc hoàn thành, mọi người hoan hỷ và biểu lộ sự kính trọng cảm phục vị thầy trụ tŕ. Mấy đêm trước rằm thầy có thuyết pháp và mời bà con lại nghe. Họ được thầy kể cho nghe câu chuyện nằm mơ khi sắp chết đắm của chàng sinh viên ngày trước.
Đêm Phật đản cả mặt sông tràn ngập ánh đèn màu của thuyền hoa. Chiếc thuyền lớn có bài trí tượng Phật đản sanh đi trước. Thầy và mấy chú tiểu đứng dọc hai bên bàn Phật với pháp y vàng rực như các vị tôn giả đệ tử Phật của mấy ngàn năm trước. Bốn chiếc ghe nhỏ hơn đi phía sau th́ chở các bô lăo và đoàn thanh thiếu niên phật tử trong làng. Tất cả đều đồng phục áo lam làm phản chiếu thêm vẻ tươi tắn rạng rỡ như ánh trăng rằm trên từng gương mặt. Trời không gợn mây, trăng và nước cứ mặc sức toả chiếu lung linh theo ánh đèn lồng và hoa cỏ đồng nội. Những ghe thuyền của khách thương hồ xuôi ngược cũng ṭ ṃ ghé lại đứng xem. Thuyền hoa đi lần qua các kênh rạch. Dân làng đứng chật trên bờ hướng mắt nh́n đoàn thuyền Phật đi qua, có cả các Sư sải từ mấy ngôi chùa trong làng cũng đến chiêm bái. Họ vui vẻ và hết lời tán thán. Chưa bao giờ con sông quê họ lại tưng bừng lễ hội hoa đăng rước Phật trang nghiêm mang đầy ánh đạo nhiệm mầu như thế. Những người dân chơn chất an phận làm ăn hiếm có dịp biết đến chùa, lúc này ḷng họ gợi lên chút niềm tin trong sáng. Họ chắp tay hướng về đức Phật bổn sư, cùng chư tăng để bày tỏ niềm thành kính vô biên.
Đoàn thuyền đi qua mấy làng xă thưa vắng. Sau đó ngược sang bến đ̣ bên khu trung tâm thị trấn nhộn nhịp bóng người đi lễ chùa đêm rằm, rồi từ từ quay về con sông lớn. Ánh trăng đêm vẫn huyền ảo soi sáng đến tận bờ giác ngạn xa xa. Vị Thầy với dáng vẻ nghiêm nghị, lúc này cũng xúc động trong cảnh sắc như thật như mơ trong ngày Phật đản. Thầy vẫn đứng yên, mắt hướng nh́n phía trước nơi thuyền hoa đi qua. Dường như ḍng sông cũng ánh lên vẻ reo vui đằm thắm, khoảnh khắc của thời gian trước có khác ǵ với h́nh ảnh hôm nay.
Và biết đâu chừng, trên những con đ̣ bấp bênh đời sông nước, có ai đó cũng từng được trải qua cuộc hội ngộ kỳ thú như chàng trai Minh Đức ngày nào.