XÂY DỰNG HẠNH PHÚC GIA Đ̀NH
HT. Thích Thắng Hoan
(đăng nhiều kỳ theo báo Chánh Pháp bản giấy cho đến khi trọn tác phẩm)
(kỳ 11, tiếp theo)
3.- Ư H̉A CÙNG HOAN HỶ:
(Ư Ḥa Đồng Duyệt)
Ư ḥa cùng hoan hỉ nghĩa là tán đồng ư kiến hay, tùy hỷ học hạnh tốt, luôn luôn vui vẻ cùng nhau. Hăy nuôi ư đẹp đối với nhau, hăy trao dồi đức hỷ xả, đừng bao giờ thù hiềm, ganh tỵ nhau. Muốn được như thế, trong gia đnh, chồng vợ, con cái, anh em cần phải theo những luật lệ như sau:
1)- Bất Cứ Ai Có Ư Kiến Hay Nên Tán Đồng Và Chấp Nhận:
Trong việc sống chung, bất cứ chồng hay vợ muốn thực hiện những điều ǵ trước tiên phải đem ra cùng nhau thảo luận rồi sau đó mới thực hiện. Bất cứ việc ǵ chồng hay vợ không nên tự động làm theo ư riêng của ḿnh mà không có sự đồng ư chung. Trong gia đ́nh nếu như các con lớn khôn và có chút hiểu biết mà chúng nó hiện đang sống chung với cha mẹ, cha mẹ cũng phải cho chúng nó tham gia trong việc sanh hoạt kinh tế gia đ́nh, nguyên v́ chúng nó cũng có những ư kiến hay đóng góp vào. Cha mẹ cho chúng nó tham gia sanh hoạt kinh tế gia đ́nh nhằm mục đích giáo dục chúng nó ư thức trách nhiệm của ḿnh đối với gia đ́nh trong việc sống chung, nghĩa là chận đứng sự ham muốn đua đ̣i quá độ của chúng nó mà kinh tế gia đ́nh không đủ khả năng bảo trợ. Cha mẹ nếu như không cho chúng nó tham gia sanh hoạt gia đ́nh, nghĩa là không cho chúng nó biết được mức độ kinh tế trong gia đ́nh th́ chúng nó cứ tưởng rằng cha mẹ ḿnh giàu có tiền nhiều mà chúng nó cứ tha hồ đ̣i hỏi để chạy đua theo chúng bạn. Trong khi sanh hoạt gia đ́nh để thảo luận một việc ǵ, chồng vợ kể cả con cái phải theo những nguyên tắc sau đây:
1)- Phải chấp nhận những ư kiến nào được đa số tán thành, mặc dù đó là ư kiến của con ḿnh. Có được như vậy sự hợp tác sống chung mới được phát triển trong chiều hướng đi lên. Cùng một vấn đề, mỗi người có một ư kiến đóng góp th́ mới thấy rỏ được ư kiến nào hay và ư kiến nào dỡ, cũng như có nhiều tiếng chuông khác nhau mới biết được tiếng chuông nào kêu thanh hơn.
2)- Không nên cố chấp, không nên bảo thủ ư kiến sai lầm của ḿnh.
*)- Không nên cố chấp, nghĩa là không nên ỷ ḿnh là cha mẹ là người lớn phủ nhận ư kiến của con cái hay của em út. Cha mẹ cần chúng nó có thiện chí hợp tác công việc chung mà không phải cần vai vế để rồi chính ḿnh phải tự bao thầu gánh vác lấy tất cả mọi công việc, c̣n chúng nó buông thả đi chơi không trách nhiệm.
*)- Không nên bảo thủ ư kiến sai lầm của ḿnh. Ư kiến của ḿnh không được đa số chấp nhận có nghĩa là ư kiến của ḿnh mặc dù rất hay nhưng không hợp thời, không đặt đúng chỗ hoặc người tŕnh bày không rơ ràng khúc chiết khiến mọi người không được thông suốt. Ư kiến nào mà đa số người sống chung đă không tán thánh, mặc dù ư kiến đó của cha hay của mẹ cũng phải để qua một bên mà không nên bảo thủ chống đối hay độc quyền vô t́nh làm hư hại tinh thần hợp tác chung. Ḿnh phải chờ đợi một cơ hội khác khi mọi người thông suốt ư kiến qua sự tŕnh bày của ḿnh th́ lúc đó mọi người sẽ dễ dàng hưởng ứng. V́ quyền lợi chung, chúng ta phải chấp nhận ư kiến tập thể.
2)- Hăy Nuôi Ư Tốt Đẹp Đối Với Nhau, Hăy Trao Dồi Đức Hỷ Xả:
Theo Phật Giáo, con người là hiện thân của nghiệp báo. Tất cả nghiệp nào là tham, sân, si, mạn, nghi, ác kiến,..v..v.... hiện đang lên ngôi làm chủ điều khiển cuộc sống của con người. Như nghiệp tham, sân, si mà ai cũng biết chúng nó là những thứ tai họa nguy hiểm cho sự sống c̣n của con người và hiện nay chúng nó đang có mặt trong tâm hồn con người. Chúng nó khi tác dụng chỉ đạo th́ mọi sự sanh hoạt của con người trở nên xấu xa tội lỗi. Nhưng con người muốn diệt chúng nó không phải là dễ, đ̣i hỏi rất nhiều công phu tu tập lâu đời mới có thể kềm chế được chúng. Cũng v́ những thứ bệnh nghiệp nói trên con người thường phải vướng mắc những tật xấu như sau:
*)- Con người, nhất là chồng vợ khi mới quen nhau và đối xử với nhau th́ tỏ ra cung cách rất lịch sự, rất lễ phép hay nói cách khác là rất văn hóa. Khi sống chung với nhau, con người thường hay lờn mặt, không giữ kẻ với nhau cho phải cách, trao đổi qua lại nhau với thái độ khinh lờn, xưng hô mầy tao mi tớ với lời lẽ khiếm nhă thô tục..v..v.... Những cử chỉ không tốt đẹp này khiến cho chồng hay vợ mất mặt với mọi người với bạn bè nhất là mất mặt với con cháu trong gia đ́nh.
Chồng vợ muốn được hạnh phúc gia đ́nh bền lâu, việc nhỏ nhặt thường t́nh này cũng cần phải chú ư, cần cố gắng cư xử với nhau luôn luôn qua những thái độ, những cử chỉ, những lời nói, những hành động tốt đẹp như lúc ban đầu hai bên mới gặp nhau, nhất là trước mặt con cháu hay trước mặt mọi người.
*)- Chồng hay vợ trước khi gặp nhau hay sau khi gặp nhau, nay đă sống chung với nhau, nếu như họ có những lỗi lầm nào hay có những khuyết điểm nào mà họ đă ăn năn hay đă sám hối th́ không nên cố chấp, phải bỏ ra ngoài tâm tư định kiến cho thật xa ngh́n dặm và thân thiết với nhau bằng tâm hồn độ lượng hỷ xả tha thứ tất cả không c̣n chút ấn tượng nào vướng mắc bợn nhơ trong tâm tư, để cho hai bên khỏi bị mặc cảm lo âu khổ năo suốt đời v́ những chuyện đau thương ấy.
(c̣n tiếp)