ĐẤT NUÔI DƯỠNG
TẤT CẢ CHÚNG TA
Tác giả Daisaku Ikeda
Pháp Hạnh dịch từ Anh sang Việt
Tokyo, Nhật Bản -- Cuộc sống vốn đa dạng. Con người vốn đa dạng-đó là lẽ tự nhiên của vạn vật.
Trong lần đầu đến nước Mỹ vào thập niên 60, tôi chứng kiến một cảnh tượng tại một công viên địa phương: một em trai người Mỹ gốc Phi Châu bị đuổi ra không cho chơi chung với đám trẻ cùng lứa người Mỹ trắng. Em trai này bỏ về trong tức tối và tủi hổ.
Đây có thể chỉ là một chuyện nhỏ nhặt không quan trọng, nhưng tôi có cảm tưởng là ḿnh đă thoáng nh́n được ngục tối của thành kiến đằng sau sự kiện này. Sự việc này đă làm tôi suy nghĩ thật sâu sắc về vấn nạn kỳ thị chủng tộc.
Thảm năo thay, sự khác biệt về văn hóa, quốc gia hay tôn giáo bao đời nay đă bị sử dụng đi sử dụng lại, chia rẽ và phân cấp con người theo từng thể loại hầu phân biệt đối sử đối với những nhóm người khác nhau. Lịch sử đă chứng kiến thành viên của cùng một gia đ́nh nhân loại bị chia rẽ và dẫn đến hết cuộc xung đột này đến cuộc xung đột khác.
Tôi nhận thấy Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ là một quốc gia đa dạng về văn hoá nhất trên thế giới, và v́ lư do đó, nước Mỹ có tiềm năng trở thành một quốc gia lư tưởng chuyển hóa năng lượng của nhiều nền văn hóa khác nhau thành nổ lực chung cho việc kiến thiết.
Người Nhật vẫn phải học hỏi và trưởng thành hơn lên nữa về điểm này. Người Hàn Quốc và những người Á Châu khác sống tại Nhật vẫn c̣n phải chịu sự kỳ thị kinh khủng và người Nhật nói chung rất ít có trân trọng giá trị của sự đa dạng.
Không phải lúc nào cũng có sự gặp gỡ giao thoa thân ái giữa các nền văn hoá khác nhau. Cần phải thừa nhận rằng có một thực tế trong đó đối nghịch quyền lợi và ngay cả thù địch hiện hữu. Vậy phải làm cách nào để thăng tiến tương quan ḥa hợp?
Đạo Phật dạy rằng chúng ta phải t́m sự ḥa hợp ở mức độ sâu sắc hơn nữa. Chúng ta phải đạt tới một trạng thái tâm của t́nh thương đủ sâu xa để có thể làm cho ḿnh thấy được bản thể giống nhau của loài người và vượt qua sự khác biệt giữa chúng ta và tha nhân.
Điều này không có nghĩa là chúng ta phủ nhận cá thể riêng biệt. Nó là sự hợp nhất của cái tôi và người khác, sự mở rộng của cái tôi hạn hẹp bị gông cùm bởi chính bản ngă của chúng, để vươn tới một thực ngă rộng lớn hơn với phạm vi vô hạn và vô bờ bến như vũ trụ này.
Một lần tôi có nói chuyện với một người Mỹ gốc Phi Châu. Anh ta nói với tôi rằng trước đây anh luôn bị ám ảnh về nguồn gốc của ḿnh. Anh ta không thể nào thoát khỏi ư tưởng là dân tộc của anh bị đem đến Mỹ trong thân phận kẻ nô lệ. Anh nói tiếp, “Tôi biết chắc người Mỹ trắng cũng nuôi dưỡng những suy nghĩ tương tự về chúng tôi.
Họ ghê sợ phải đối sử một cách đồng đẳng với những người từng là nô lệ. V́ lư do đó tôi ghê sợ người Mỹ trắng. Tôi không thể nào thích họ khi nhớ lại cha mẹ, ông bà, và tổ tiên trước đó của chúng tôi đă bị lạm dụng, ngược đăi và kỳ thị ra sao bởi người da trắng.”
“Từ khi tuổi thơ, mỗi lần tôi bị bắt nạt hay chịu đựng sự kỳ thị, trong tâm khảm tôi biết ḿnh là người da đen. Tôi ngay cả kinh tởm ḍng máu đang chảy trong tĩnh mạch của chính ḿnh. Măi cho đến khi tôi học về quan điểm của đạo Phật cho rằng có liên kết gắn bó của vạn vật, th́ toàn thể vấn đề dị biệt chủng tộc đă được sáng tỏ. Tôi nhận ra rằng trước đây chúng tôi bị mắc kẹt trong sự chú trọng một cách quá đáng về sự khác biệt màu da của ḿnh.”
Cố công t́m ra “nguồn gốc” của đặc tính ḿnh trong một nhóm chủng tộc hay sắc tộc nào đó là một ảo tưởng. Nó như là ảo giác nơi sa mạc. Cảm giác có một đặc tính riêng biệt, xa hẳn sự phụng sự cho một “quê hương chung của sự sống” mà mọi người có thể cộng hưởng, chỉ làm lớn lao thêm sự phân cách giữa ta và tha nhân, và trở thành nguồn cội tiềm ẩn của mâu thuẩn và xung đột.
Và thật vậy, nếu thành viên của mỗi nhóm chỉ thu rút lại, t́m kiếm chỉ những ai có cùng nguồn gốc với ḿnh, th́ xă hội này sẽ rạn nứt thành hàng ngàn kẽ nứt, chia rẽ láng giềng với láng giềng, hậu quả là bi thảm.
Ngày nay những ǵ chúng ta cần là sự chuyển hóa một cách căn bản trong nhận thức của chúng ta về con người là ǵ. Chúng ta phải từ bỏ ách nặng của quốc tịch hay chủng tộc. Chúng ta phải từ bỏ ư nghĩ ḿnh là yếu nhược.
Chúng ta đừng coi ḿnh là nô lệ của gen di truyền. Căn bản mà nói, chúng có tiềm năng bao la và vô hạn. Mỗi cá thể có giá trị không hạn định và quyền lực vô cùng!
Rất đông người phải chịu nhiều vết thương ḷng khủng khiếp, những khổ lụy đắng cay và khó nhọc v́ sự phân biệt đối sử. Cho dù những cải cách về luật pháp và hay các cải cách khác có mang lại bảo vệ trong việc chống lại sự kỳ thị, chúng vẫn chưa đủ để mang lại hạnh phúc cho mọi người. Lư do là v́ tâm thành kiến và thiên vị, vốn là nguyên nhân gốc rễ, vẫn c̣n ăn sâu trong tâm trạng con người. Trừ khi con người thay đổi tâm ư của ḿnh, kỳ thị vẫn ngày một tiếp tục biểu lộ những dạng h́nh c̣n kinh tởm hơn nữa của nó.
Điều hết sức sống c̣n là phải thiết lập trong trái tim mỗi người một cái nh́n mới và sâu sắc về con người. Một cái nh́n đặt nặng tính b́nh đẳng và phẩm giá sẳn có trong tất cả con người.
Tôi tin rằng một cuộc cách mạng con người là câu trả lời chắc chắn nhất cho vấn nạn kỳ thị chủng tộc. Cách mạng này là một cuộc cải đổi nội tâm sâu rộng trong cuộc sống của con người để biến đổi sự ích kỹ, vốn biện hộ cho sự nô dịch hóa con người, để thay vào đó một cái nh́n từ bi hơn không có sự phân biệt giữa cái tôi và người khác và nổ lực cho sự chung sống của tất cả các dân tộc.
Kỳ thị đúng thực là một việc ác. Người nào tâm ư bị giam hăm quá đáng trong sự vọng tưởng đó sẽ làm thương tổn đến cuộc sống của kẻ khác cũng như đến chính họ.
Có lần một em học sinh bị khuyết tật xin tôi lời khuyên bằng cách nào đối diện với kỳ thị và bắt nạt. Lời khuyên của tôi là em phải mạnh mẽ hơn nữa. Điều này, cũng là một phần trong sự tranh đấu đ̣i hỏi sự công nhận phẩm giá đặc trưng và khác biệt của mỗi cá nhân. Quyền có được sự công nhận của mọi người không chỉ đơn thuần là việc muốn người khác phải hành sử một cách cảm thông với chúng ta, mà chúng ta phải sống với phẩm cách và tự hào về ḿnh như là những cá thể, bất kể t́nh huống của ḿnh.
Ai khinh khi hay chế riễu chúng ta là xấu ác và sai trái v́ họ đă làm ngơ đi quyền của chúng ta được đối sử như những con người. Chúng ta phải đừng bao giờ để cho lời chế nhạo của họ hại tới ḿnh. Phát triển sức mạnh của chí khí là chiến thắng của nhân quyền.
Tôi thường luôn tin tưởng rằng chúng ta nên công nhận sự khác biệt và, bởi v́ có khác biệt, chúng ta làm việc cố gắng hơn để biết và hiểu lẫn nhau như những con người.
Ai biết thưởng thức sự khác biệt và t́m ra vẻ đẹp và giá trị lớn lao nhất của sự khác biệt là chủ nhân của cuộc sống.
Đất nuôi dưỡng tất cả chúng ta. Nó tiếp sinh khí cho tất cả mọi người không hề phân biệt ai. Từ đất dâng trào suối nguồn của ḷng từ bi thanh tịnh, và nếu chúng ta có thể t́m được nguồn cội sâu thẳm nhất từ nguồn suối của cuộc sống tràn dâng ấp ủ này th́ những khác biệt bề ngoài của giới tính và sắc tộc sẽ không c̣n chia rẽ, mà sẽ làm phong phú tất cả chúng ta.
Daisaku Ikeda là một nhà lănh đạo Phật giáo, người xây dựng ḥa b́nh, nhà văn với nhiều tác phẩm, nhà thơ, nhà giáo dục và c̣n là sáng lập viên của một số học viện nghiên cứu về ḥa b́nh, giáo dục, và văn hóa khắp nơi trên thế giới. Là chủ tịch đời thứ ba của Soka Gakkai (Sáng Giá Trị Hội) và là sáng lập viên của Quốc Tế Soka Gakkai International, Daisaku Ikeda đă phát triển và tạo niềm cảm hứng cho hội cư sĩ Phật giáo lớn nhất, đa dạng nhất thế giới ngày nay. Dựa vào truyền thống 700 năm của Nhật Liên Tông, đặc tính của phong trào Phật giáo này là đặt nặng vào việc xây dựng cá nhân lớn mạnh và đẩy mạnh tham gia xă hội để thăng tiến ḥa b́nh, văn hóa, và giáo dục. (Theo http://www.daisakuikeda.org )
Pháp Hạnh
(The Buddhist Translation Group)