Thư ṭa soạn số 136
(tháng 03.2023)
|
Thư ṭa soạn số 136
(tháng 03.2023)
THOÁT V̉NG TỤC LỤY
(Cung kính tưởng niệm Đại sư Tinh Vân và Đại sư Quảng Độ)
Bỗng “một hôm, ngọn gió t́nh yêu lại” (1). Đời kéo ta đi từ thuở ấy.
Quê xưa bỏ lại, hăm hở chạy theo tiếng gọi con tim. Tiếng gọi dịu dàng, nhỏ nhẹ, mà kéo sập cả khung trời lư tưởng xung thiên (2).
Để rồi đi quanh, đi quanh, trên những con đường đầy hoa thơm mật ngọt; say mèm đời ong bướm.
Có những đêm giật ḿnh trở giấc. Nằm im. Lắng nghe tiếng lặng đêm sâu.
U hoài mộng lớn ngày xưa.
Cơn mê t́nh nào ai buộc trói; chỉ do ḿnh, tự nhiễm tự mê. (3)
Như con chim đứng lặng trong lồng son, như con cá bơi lội trong hồ kiếng: tiếc nh́n nước biếc trời xanh.
Ṿng tục lụy bao người tham đắm. Biết bao giờ cởi trói, thoát ly.
Chỉ khi nào nhận ra được ngay từ đầu, gốc rễ dẫn đến sự mê nhiễm, may ra mới không đắm nhiễm. Gốc rễ ấy chính là Ái (dục). Từ Ái (dục) mà sinh tâm bám giữ, đắm trước (Thủ) (4).
Những bậc thông tuệ, với nhiều phước lành, đă có thể dũng mănh vượt thoát vơng lưới mê t́nh (5): thiên lư nhàn du thân tự tại, ḷng tịnh trăm năm chốn không môn.
Nếu không được vậy th́ phải phấn đấu với cả tâm chí quyết liệt của ḿnh để đi vào đời mà không nhiễm đời (6), ở trong đời mà vẫn vui với lẽ đạo huyền vi (7).
Hoặc ít ra, dù ở đâu vẫn luôn thấy được những ngọn núi cao ngất của cố quận quê xưa.
Núi cao có thể định hướng cho những người đi lạc trong cơi đời ô trược, vô minh.
Từ phương ngoại, ngưỡng vọng những cao sơn sừng sững dưới đôi vầng nhật nguyệt thiên thu.
___________________
(1) Thơ Huy Cận, trong bài Áo Tiểu Thư: “Một hôm trận gió t́nh yêu lại / Đứng ngẩn trông vời áo tiểu thư”.
(2) Xung thiên chí (chữ của Thiền sư Quảng Nghiêm, 1121-1190, trong bài Hưu Hướng Như Lai), là chí khí vượt đến trời cao.
(3) Ư từ một câu trong Cảnh Sách Văn “Đản t́nh bất phụ vật, vật khởi ngại nhân” - nếu tâm không lụy cảnh th́ cảnh nào mà ngăn ngại tâm (Thiền sư Qui Sơn Linh Hựu, 771-853).
(4) Ái và Thủ là hai mắt xích trong chuỗi 12 nhân duyên dẫn chúng sinh trôi lăn trong luân hồi.
(5) Ḥa thượng Thích Quảng Độ đă dịch tác phẩm sử truyện của Đại sư Tinh Vân, đặt một tựa đề rất ư nghĩa, nói lên tâm chí của bậc xuất trần: “Thoát Ṿng Tục Lụy.” Tên đúng của tác phẩm này là “Ngọc Lâm Quốc Sư Truyện”, được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1954; đến năm 1992 th́ được chuyển thể thành phim truyền h́nh với tựa đề “Tái Thế T́nh Duyên”; phiên bản tiếng Anh do Hawker Records phát hành bằng DVD, VCD là “Continued Fate of Love”. Các tựa đề phim ảnh không nêu được chí xuất trần và hành trạng của Quốc sư Ngọc Lâm (1614-1675), mà chỉ nhấn mạnh hệ quả và câu chuyện ái t́nh. Do đó, phải nói rằng Ḥa thượng Thích Quảng Độ (1928-2020) đă có một bản dịch rất lưu loát, bóng bẩy, tự nhiên như văn viết, và đặc biệt là đă đặt một tựa đề xứng hợp nhất cho tác phẩm sử truyện để đời của Đại sư Tinh Vân (1927-2023). Cả hai vị dịch giả và tác giả của sử truyện này đều viên tịch vào tháng 2 dương lịch.
(6) Thiệp trần tục nhi bất nhiễm (đi vào cuộc đời mà không nhiễm).
(7) Cư trần lạc đạo (tên bài phú của vua Trần Nhân Tông, 1258-1308).
TRỞ LẠI TRANG HỘP THƯ T̉A SOẠN